Cerrahi Sütür Nedir?

Sütür, cerrahi işlem sırasında bozulan doku bütünlüğünün sağlanması ve meydana gelen kanamaların kontrolü amacıyla kullanılan materyaldir. Bu yazımızda sütür hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsedeceğiz.

Uygun sütür seçimi yaranın biyolojik yapısı ve anatomik lokalizasyonuna göre değişiklik gösterir. Sütür atmak 4000 yıldır insanlar tarafından uygulanan bir cerrahi işlemdir. Güney Amerika’lı Kızılderililer savaş karıncalarının kafalarını bir kerpeten gibi kullanmışlarak sütür atmak işlemi uygulamıştırlar. Antik Yunanlılar bilenmiş kemiklere bağlanan atkuyruğunun kıllarından faydalanmışlardır. Geçmişten günümüze gelen 4000 yıldır kullanılan bu cerrahi malzeme hala tıbbi cerrahi müdahalelerin vazgeçilmez unsurudur. Teknolojik imkanların artması ile günümüzde sütürler çok daha ergonomik yapıya kavuşmuştur.

Cerrahi kesiler en iyi ve en kolay sütür ile kapatılır. Sütür için gerekli malzemeler basitçe iğne, iplik ve cerrahi enstrümanlardır. Portegü, makas ve penset sütür kullanımı için yeterli aletlerdir. Bu yazımızda aletlerden bahsetmeyeceğiz. Sütür kullanım aletleri için gerekli malzemeler ve aletlere ait inceleme yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Uygun sütür materyallerinin seçimi, dermatolojik cerrahide başarı elde etmenin temel anahtarıdır. Bu seçimde, yapılacak işlemin tipi, lokalizasyonu ve dermatolojik cerrahın deneyimi önemli faktörlerdir. Son yıllarda gelişen teknoloji sayesinde iplik iğne ile birleştirilmiştir. Böylece ipliğin iğnenin arkasında ikiye katlanarak tümsek oluşturması ve daha fazla doku hasarına neden olması engellenmiştir.

Sütür Malzemeleri
I. Sütür İğnesi
Cerrahi iğnelerin üç ayrı bölgesi bulunmaktadır. Bunlar uç, gövde ve sap bölümüdür. İğneler uçlarına göre de sınıflandırılmaktadır.

-Sivri Uçlu
-Kare Gövdeli
-Körelmiş Uçlu
-Ters Kesim
-Elmas Uçlu
-Spatula Uçlu
-İç Kesimli
-Neşter Uçlu
-CC İğne
-Sivri Kesim
-Biyopsi İğne
-Kare Gövde Sivri

Dermatolojik cerrahide genellikle keskin iğneler kullanılır. Ters keskin iğneler derinin ince, yırtılabilir olduğu yerlerde daha güvenle kullanılabilirler. İğnelerin gövde bölümü (yaklaşık orta 1/3) portegü tarafından tutulan bölümdür. Yuvarlak, oval veya üçgen kesitli olabilir. İğnelerin iplik ile devam eden son 1/3 bölümü yumuşak ve hassas bir bölgedir. Bu bölgenin portegü ile tutulmaması gerekir.

İğneler bir çemberin yay parçası şeklindedir. Bu yay parçası çemberin ne kadarlık bölümünü kaplıyor ise o şekilde isimlendirilirler. Örneğin yarım çember ½ (daha çok iç sütürlerde kullanılır), dörtte biri ¼ ve 135 derecelik açıyı kapsıyor ise 3/8 olarak adlandırılırlar.

-1/4 Çember
-3/8 Çember
-1/2 Çember
-5/8 Çember
-J Şekil

II. Sütür İpliği
İplikler basitçe iki büyük gruba ayrılır;

-Emilebilir Sütür (Absorbable Suture)
-Emilmeyen Sütür (Non-absorbable Suture)

Emilebilir sütürler adından anlaşılacağı gibi doku içerisinde absorbe edilirler. İpliğin türüne göre bu emilme süresi değişir. Emilmeyen olanlar ise doku tarafından emilemezler.

İplik için ikinci bir ayırım monofilaman ve multifilaman olmasıdır. Monofilaman iplikler tek iplikçik içerir iken multifilamanlar çok iplikçik içerirler ve örgülüdürler. Multifilaman iplikler ile yapılan düğümler daha sağlam olur kolay çözülmez. Ancak doku reaksiyonları ve mikrobiyal kolonizasyon oluşturma riskleri daha fazladır.

İplerin çapları ve gerginliğe dayanıklılıkları standardize edilmiştir. Özellikle çapları “0=sıfır” sayısına göre hesaplanır. Sıfır sayısı arttıkça ip incelir. Sütür incelik ve kalınlıkları hesaplanırken iki farklı ölçü birimi vardır. Biri Amerikan Farmakopesi diğer Avrupa Farmakopesi’dir.

Sütürler, çok geniş kullanım alanlarına sahiptirler. Gastrointestinal cerrahi, jinekoloji, üroloji, oftalmik cerrahi, ortopedi, pediyatrik cerrahi, doku kapama intrakutanöz, subkutanöz, abdominal duvar kapama, plastik cerrahi, pediyatrik kardiyovaskular dokular gibi bir çok alanda sütür kullanımı gerçekleştirilebilir.